Błogosławiony Czesław, pierwszy przeor wrocławskiego klasztoru i towarzysz Św. Jacka jest do dnia dzisiejszego postacią dość tajemniczą.

Nie wiadomo dokładnie gdzie i kiedy się urodził, ale można przyjąć, że stało się to około roku 1180. Późniejsi biografowie, tacy jak autor wrocławskiego oficium z 1494 r. oraz przeor Abraham Bzowski, uważali, że był on bratem św. Jacka i pochodził z rodu Odrowążów, chociaż nie ma na ten temat żadnych źródłowych informacji. Wiadomo, że był kanonikiem i zapewne kustoszem kolegiaty sandomierskiej, który wraz z biskupem krakowskim Iwonem Odrowążem i jego krewnym kanonikiem Jackiem, wyruszył na początku XIII w. do Rzymu. Tam w 1221 r., został przyjęty przez św. Dominika, razem z Jackiem do nowego zakonu, a rok później powrócił przez Austrię, Morawy i Czechy do Krakowa. Tradycja dominikańska przypisuje Czesławowi m.in. założenie pierwszego czeskiego klasztoru św. Klemensa w Pradze. Wkrótce po powrocie udał się do Wrocławia, gdzie między innymi głosił kazania w kościele św. Marcina na Ostrowie Tumskim, a w 1226 r. przejął z rąk tutejszego biskupa, kościół św. Wojciecha, przy którym założony został klasztor. W latach 1232 – 1236 Czesław pełnił funkcję prowincjała i w tym czasie przebywał ponownie w Krakowie. Kilka lat po powrocie do Wrocławia, 6 kwietnia 1241 r. był świadkiem niszczycielskiego najazdu Mongołów, którzy spalili lewobrzeżne miasto wraz z klasztorem św. Wojciecha. Z tym wydarzeniem związana jest opowieść przekazana nam przez Jana Długosza o cudownym ocaleniu Ostrowa Tumskiego przez dominikańskiego przeora. Otóż, dzięki gorącym modlitwom pojawił się nad jego głową, zstępujący z nieba słup ognia, który tak przeraził najeźdźców, że odstąpili od murów miasta i udali się pod Legnicę. W innych relacjach jest mowa o ognistej kuli, która obok lilii, stała się odtąd atrybutem błogosławionego w przedstawiających go wizerunkach. Czesław zmarł w opinii świętości 15 lipca 1242 r. i został pochowany w kościele Św. Wojciecha, najprawdopodobniej w krypcie pod prezbiterium. Na początku XVII w. polski przeor Abraham Bzowski wskrzesił kult Czesława, spisał jego biografię zatytułowaną Tutelaris Silesiae (Obrońca Śląska) i przyczynił się do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego. 18 października 1713 r. papież Klemens XI zatwierdził kult bł. Czesława dla zakonu dominikanów i archidiecezji wrocławskiej, natomiast w 1753 r. Klemens XIII rozszerzył go na wszystkie polskie diecezje. W 1722 r. miał miejsce pożar położonego nieopodal klasztoru pałacu. Aby nie dopuścić do przeniesienia się ognia na świątynię, zakonnicy wystawili relikwiarz z czaszką bł. Czesława i wraz z wiernymi zanosili gorące modlitwy o ocalenie. Dwa lata później złożono szczątki Błogosławionego w okazałym alabastrowym sarkofagu umieszczonym w ołtarzu nowo wzniesionej kaplicy. Po kasacie klasztoru kult pierwszego wrocławskiego przeora rozwijał się w dalszym ciągu, choć już nie na taką skalę. Jego ponowny rozkwit nastąpił po powrocie do Wrocławia polskich dominikanów w 1951 r. Zaowocowało to oficjalnym uznaniem bł. Czesława patronem miasta Wrocławia. Aktu tego dokonał papież Pawła VI, a jego ogłoszenie odbyło się w kościele św. Wojciecha 22 września 1963 r. Od kilkunastu lat staraniem Polskiej Prowincji Dominikanów prowadzone są działania zmierzające do rozpoczęcia procesu kanonizacyjnego bł. Czesława.

W każdą środę o godz. 9:00 odprawiana jest Msza święta wotywna do bł. Czesława